Is een ‘voice booth’ een slimme aankoop?

Of het nu gaat om een voice-over, podcast, radiospot, commercial, zang of rap: om professioneel te klinken, moet een stemopname vrij zijn van storend omgevingsgeluid en (meestal) een droge, neutrale klank hebben. Onze alledaagse omgeving is hier geheel niet voor geschikt. Daarom overwegen veel home studio-eigenaars de aankoop van een ‘voice booth’.

‘Voice booth’ is een verzamelterm voor geluidswerende cabines, geoptimaliseerd voor stemopnames. Ze zijn doorgaans compact (tussen 3 en 10 m² binnenruimte), geluidswerend gebouwd (zo’n 30 à 40 dB)en binnenin akoestisch gedempt. Vaak worden ze verkocht als doe-het-zelf bouwpakket.

Keoda

Studiobricks

Wat lost een voice booth op?

Kort gezegd: lawaai. Lawaai is een verzamelterm voor alle ongewenste geluiden in een opname. In het dagelijks leven valt het ons niet altijd op, maar zodra je begint op te nemen, merk je al snel hoe rumoerig de wereld eigenlijk is. Dit kan afkomstig zijn van:

• De omgeving buiten de studio (verkeer, buren, andere bewoners, liften, ventilatiesystemen).
• De studio zelf (apparatuur met ventilatoren, krakend meubilair, pratende klanten of engineers).
• De studio naar buiten toe (overlast voor buren of medebewoners). Geluidsisolatie werkt altijd in beide richtingen.

Voor een microfoon is het namelijk allemaal één pot nat. Of het nu een fluwelen stem is of een knetterende brommer: een microfoon registreert álles. In een opnamestudio is stilte daarom letterlijk goud waard. In tijden van thuisstudio’s biedt de kant-en-klare voice booth de nodige bescherming tegen omgevingslawaai, zonder dat je een volledige studio hoeft te bouwen.

Welke nieuwe problemen veroorzaakt een voice booth?

Geen medicijn zonder bijwerkingen. In ruil voor de stilte brengt een voice booth nieuwe uitdagingen met zich mee:

• Kosten – Een booth is een forse investering. Een instapmodel voice-over booth van ocharme één vierkante meter kost al snel 3000 euro.
• Gewicht – 200 tot 800 kg is geen uitzondering. Kan je gebouw dit extra gewicht dragen? Nieuwere gebouwen vaak wel, maar toch best even checken bij een bevriend architect.
• Binnenklimaat – Lucht, licht en temperatuur. Hoe de stemartiest zich voelt hoor je in de opnames. Comfort is dus geen luxe, maar een noodzaak om vlot en efficiënt te werken. Zeker voor langere sessies.
• Binnenakoestiek – Klankopnames in kleine ruimtes zonder gespecialiseerde demping haal je er zo uit. Je opname is dan wel vrij van omgevingsgeluid, maar klinkt toch amateuristisch. Dit soort klankvervorming is nadien ook niet meer weg te filteren, dus een nachtmerrie voor elke producer-engineer met een deadline.
• Slijtage – Niets gaat eeuwig mee. Zeker bewegende delen zijn onderhevig aan slijtage. Bij voice booths is de deur vaak een zwakke schakel. En zonder goed sluitende deur gaat de isolatie verloren.

Yes! Je gaat voor een booth. Waar moet je op letten?

Lucht – Kwalitatieve ventilatie is een must, vooral bij opnames langer dan vijf minuten. In kleine booths wordt het snel benauwd, en een slecht geventileerde ruimte kan het comfort en de performance van de artiest zeer negatief beïnvloeden.

Isolatiewaarde bij lage tonen – De hoeveelheid geluidsisolatie moet voldoende zijn om het probleem op te lossen. Hou er rekening mee dat de isolatiewaarde voor lage tonen altijd veel minder goed is dan voor midden- en hoge tonen. Ben je niet zeker wat je nodig hebt? Laat je omgevingsgeluid meten door een sympathieke akoesticus.

Binnenakoestiek – De meeste booths worden verkocht met veel te dunne of helemaal geen absorptiematerialen. Kwalitatieve demping is best groot en makkelijk 10 tot 20 cm dik. Kies je booth dus iets groter dan je nodig hebt: zo’n 50 cm extra in lengte en breedte, en minstens 30 cm in hoogte. Reken deze extra akoestische materialen ook mee in de aankoopprijs.

Formaat – Voor langere sessies, zoals luisterboeken en dubbing, is het gebruikelijk om zittend te werken, wat een grotere booth vereist.

Talkback – Werk je als engineer samen met stemartiesten? Voorzie dan een kwalitatief talkback-systeem. Zelfs voor ervaren stemartiesten kan het ontmoedigend zijn om volledig geïsoleerd te zitten en geen enkele conversatie tussendoor mee te krijgen.

Nope! Liever geen booth. Dit zijn de alternatieven.

Als het stoorgeluid minimaal is, kunnen moderne ruisonderdrukkers en filteringstools een oplossing bieden. Enkele jaren geleden zou ik het zo luidop niet durven zeggen. De kwaliteit van dergelijke software is de laatste jaren echter enorm verbeterd. Zeker te proberen!

Wordt het stoorgeluid in je opnames veroorzaakt door je eigen studio of apparatuur? Onderhoud helpt, maar elektronica met bewegende delen (zoals ventilatoren en oudere harde schijven) vervang je beter meteen door nieuwe modellen, zet je in een geluidsdichte cabine of verplaats je integraal buiten de ruimte met een KVM-extender (Keyboard Video Mouse).

Acousti Products

Nordic KVM-extender

Mensen spreken mensen. Ben jij het vooral die je omgeving stoort in plaats van omgekeerd, dan is een gesprek vaak kostenefficiënter dan isolatie. Maak duidelijke afspraken over opnametijden en voorzie eventueel een kleine geste als dank voor hun begrip. Een vriendelijk woord en af en toe een portie lekkers kunnen voldoende goodwill creëren, zodat je ongestoord kunt werken.

Soms is het een kwestie van goed timen wanneer je je opnames maakt. Kan je je sessies plannen op momenten dat de omgeving rustiger is, zoals ’s nachts of buiten spitsuren? Voor wie de studio verhuurt aan derden is dit vaak moeilijker, maar wie de studio vooral voor zichzelf gebruikt, heeft hier mogelijk wel de nodige flexibiliteit.

Valt het omgevingsgeluid (eventueel na noise filtering) eigenlijk heel goed mee? Heb je enkel de neutrale, droge, gedempte sound nodig van een professionele opname? Dan kan een ‘soft’ booth een betere optie zijn. Ze zijn commercieel verkrijgbaar voor 800 tot 1000 euro, maar ook prima zelf te bouwen zonder dat je een ervaren klusser hoeft te zijn. Nog simpeler? Een groot dik donsdeken over je hoofd. Uitzonderlijk oncomfortabel, maar verrassend effectief. Probeer het alsjeblieft eerst zelf voor je het een ander aandoet.

Isovox 2

t.akustik Vocal Booth

Een andere optie is de Isovox mobiele booth; een uiterst compacte oplossing die enkel de microfoon en het hoofd van de artiest afschermt. Niet per se goedkoper dan een ‘soft’ booth, maar wel zeer compact. Helaas enorm beperkend in bewegingsvrijheid voor de stemartiest. De zeer korte nabijheid van het dempingsmateriaal bij de microfoon veroorzaakt ook enig verlies van transparantie en natuurlijkheid in de lagere frequenties van de stem.

Wat werkt er niet?

• Een reflection filter of een Eyeball doet weinig tot niets tegen omgevingsgeluid of reflecties. Over die producten wil ik verder geen kwaad spreken. Heb je er goede ervaringen mee, laat het me gerust weten. Ik stel mijn mening graag bij op basis van nieuwe informatie.
• Een windkap is heel nuttig voor buitenopnames. Voor omgevingsgeluid of binnenakoestiek doet het niets.
• Een plofscherm is wél essentieel voor stemopnames om hinderlijke plofgeluiden van medeklinkers zoals P en F te voorkomen, maar helpt niet tegen externe ruis. Bij intense stijlen zoals hiphop zet ik er soms zelfs twee achter elkaar. Whatever works!

Conclusie

Een voice-over booth is een serieuze investering, en het is niet voor alles en iedereen de beste keuze. Als je kiest voor een booth, kies er dan eentje die op álle vlakken werkt. Uiteindelijk draait het allemaal maar om één doel: een opname-omgeving die zo goed is, dat niemand erover nadenkt.